“Kentler içinde sevdiklerimiz varsa güzeldir.” Ve bir kenti sevmek; aynı zamanda ona emek vermekten geçiyor. Kentlerin de insanlar gibi bir ruhu vardır; İçindeyken yaşadığınız her şey sizin kimliğinize bir şey katar, siz varlığınızla kente bir anlam katarsınız. Sokakta, alışverişte, insanlarla karşılaştığınızda yaşadığınız her durum size hayatınızı yeniden kurgulatır. Rüzgarın getirdiği bir hanımeli kokusuyla, çocukluğunuzdaki bir imgeyi hatırlar, daha önce varlığını bildiğiniz ağacı görmediğinizde hayatınızdan bir şeylerin çalındığını hissedersiniz.
Kentte onayladığınız, onaylamadığınız bir sürü farklı olgularla karşılaşsanız da kent o kadar içinize işlemiştir ki, “her şeye rağmen” sevmekten vazgeçemezsiniz. Mesela en çok nefret edilen, en çok sevilen, en vazgeçilmez olan bir şehirden bahsediliyorsa; İstanbul’a bir kez giden o şehrin İstanbul olduğunu düşünür… İnsanın ruhunu; karşısında canlı bir şey varmış gibi karıştıran bu duygu, kentin ruhunun size yansımasıdır. İçinde farklı yaşamlar barındıran, sokağı, meydanı, tiyatrosu, sineması olan ve kadın erkek herkesin rahatlıkla gidebileceği oturma mekanlarına sahip kentler ruhunuza teğet geçmez, derin izler bırakır… Ama bazı kentler öylesine silik, öylesine ruhsuzlardır ki sonrasında hiçbir şey hatırlamazsınız… “- ……… kentine gittin mi? Sorusuna aldığınız cevap; “- gitmiştim galiba, …. Görmeye değecek bir şey yoktu. “ şeklinde olur. Bazı kentler ise ruhunuza karabasan gibi çöker, karanlıktır, pistir… Orada yaşayanlar kente hiçbirşey katmadan öylesine sömürmüşlerdir ki, üzerine ölü toprağı serpilmiş o kentte, nefes alamadığını hissedersiniz. Ortalıkta korku filmlerinden çıkmış gibi dolaşan, ruh emicilerinden kaçmak ve o kenti hafızanızdan tümüyle silmek istersiniz. İnsan bir kenti hafızasından neden silmek ister? Bunun çeşitli nedenleri vardır; Orada kaybettikleriniz size acı veriyordur, kentin her tarafı dökülüyordur, bakımsızdır, insanları hoyrattır, ya da siz insanlara hoyrat davranmışsınızdır vs. vs. Nedeni ne olursa olsun, bir kente verilecek en büyük ceza o kenti unutmaktır. Unutmak için ille de uzaklara gitmek gerekmez, içinde yaşarken de farkında olmayarak unutmaya başlarsınız.
Doğup büyüdüğünüz şehrin ruhunuza dokunduğunu söyleyebilir misiniz? Bu soruyu kendime sorduğumda, kente dair belleğimde kalan tek güzel şeyin gün batımları olduğunu fark ettim. Gün batımlarını sevmemin bu kenti sevmeme, kendimi bu kente ait olduğumu hissetmeme yetmeyeceğini fark ettiğimde, kentin hayatın içine nasıl aktığını anlamaya çalıştım. Ya da nerelerde, nasıl tıkandığını…
Kentleri yaşatan, kenti kent yapan; hayatın aktığı mekanlar, etkinlikler ve buluşma yerleridir.
Akçakoca’da sosyal mekanlardan bahsedilirken ilk (özellikle kış aylarında) akla gelen yerler kahvehanelerdir.
Kahvehaneler, erkek nüfusun zaman geçirdiği, ama aslında “vakit öldürmek” için gittiği yerlerdir. Sohbetin gidişini tavla veya okey gibi oyunlar belirler, bazen televizyonda izlenen haberler paylaşılır, tartışılır… Bazen mahalle dedikodusu yapılır… Kent ile ilgili haberler o mekanlarda kulaktan kulağa konuşulur, öyle ki günün sonunda o haberi ilk getiren insan bile haberdeki değişime, deformasyona inanamaz olur. Genel kültür, o gün ya da o hafta yapılan futbol maçı ile sınırlıdır. Zamanın para ettiği “ time to Money” bilinmez oralarda…
Askerden geldikten sonra, evlenip çoluk çocuğa da karışınca sanki hayata dair tüm beklentileri bitmiş gibidir; en ucuz, en kolay buluşma yerinde, her şeyin aynı olmasının verdiği naif bir güven duygusu içinde yaşlandıklarını fark etmeden yaşar, giderler. İnsanların gelir düzeyinin asgari ücrete yakın olduğu, gençlerdeki işsizlik oranın yüksek olduğu kentimizde, insanların kahvehaneden başka bir yere gitme şansı da yok gibidir. Ama buna rağmen, yaz geceleri Çınar caddesinin insan kalabalığından yürünemez oluşunu nasıl açıklayabiliriz? Demek ki gidecek bir yer olduğunda insanlar kabuğundan çıkabiliyor.Çınar caddesinin cıvıl cıvıl yaşayan haline tanık olan hiç kimse, Akçakoca’nın ölü bir kent olduğunu söyleyemez, sanırım.
Çınar caddesi, Çınar caddesi “Meydan”nın nerede?
Çınar Caddesi, Festival için ışıklandırılınca, ışık demetleri arasından geçen insanların başlarına taç konmuş gibiydi… Mavi renkle yapılan ışıklandırma, Beyoğlu’ndaki İstiklal caddesinden çok Londra’nın alışveriş merkezi olan Oxford Caddesini çağrıştırıyordu. Ünü ülkelerinin dışına taşmış her iki caddenin bittiği yerde Sinemalar, tiyatrolar başlarken; bizim Çınar Caddesi, karanlık bir Akçakoca Meydanına çıkıyor. O yüzden; Çınar Caddesinde dolanan kalabalığın varmak istediği hiçbir yer yok... Önü kesilen nehir gibi, amaçsızca dolanan kalabalık insana sadece sıkıntı veriyor. Festivalin merkezinde, festivale tezat bu haliyle “meydan” şehre ait olamadan ölüm uykusunu sürdürüyor. Bunu bilen insanlar, meydana ulaşmadan tam bir “U” dönüşü yaparak, meydanı ölüme mahkum eden devinimleriyle, kentin kalbine bıçak sapladıklarının farkına varmadan, küçük avuntulara razı olarak; hayatlarına devam ediyorlar.
Çınar Caddesi tüm canlılığına rağmen, meydanına ulaşamayınca kafası tamamlanmamış güzel bir kadın heykeli gibi yarım kalıyor. Kent meydanı, kentin kalbidir. Akçakoca’nın kalbinin bu haliyle atması mümkün görünmüyor. Ve bence kent yönetimini ellerinde tutanlar, kenti yaşatmaya meydanından başlamalıdırlar.
Kentte onayladığınız, onaylamadığınız bir sürü farklı olgularla karşılaşsanız da kent o kadar içinize işlemiştir ki, “her şeye rağmen” sevmekten vazgeçemezsiniz. Mesela en çok nefret edilen, en çok sevilen, en vazgeçilmez olan bir şehirden bahsediliyorsa; İstanbul’a bir kez giden o şehrin İstanbul olduğunu düşünür… İnsanın ruhunu; karşısında canlı bir şey varmış gibi karıştıran bu duygu, kentin ruhunun size yansımasıdır. İçinde farklı yaşamlar barındıran, sokağı, meydanı, tiyatrosu, sineması olan ve kadın erkek herkesin rahatlıkla gidebileceği oturma mekanlarına sahip kentler ruhunuza teğet geçmez, derin izler bırakır… Ama bazı kentler öylesine silik, öylesine ruhsuzlardır ki sonrasında hiçbir şey hatırlamazsınız… “- ……… kentine gittin mi? Sorusuna aldığınız cevap; “- gitmiştim galiba, …. Görmeye değecek bir şey yoktu. “ şeklinde olur. Bazı kentler ise ruhunuza karabasan gibi çöker, karanlıktır, pistir… Orada yaşayanlar kente hiçbirşey katmadan öylesine sömürmüşlerdir ki, üzerine ölü toprağı serpilmiş o kentte, nefes alamadığını hissedersiniz. Ortalıkta korku filmlerinden çıkmış gibi dolaşan, ruh emicilerinden kaçmak ve o kenti hafızanızdan tümüyle silmek istersiniz. İnsan bir kenti hafızasından neden silmek ister? Bunun çeşitli nedenleri vardır; Orada kaybettikleriniz size acı veriyordur, kentin her tarafı dökülüyordur, bakımsızdır, insanları hoyrattır, ya da siz insanlara hoyrat davranmışsınızdır vs. vs. Nedeni ne olursa olsun, bir kente verilecek en büyük ceza o kenti unutmaktır. Unutmak için ille de uzaklara gitmek gerekmez, içinde yaşarken de farkında olmayarak unutmaya başlarsınız.
Doğup büyüdüğünüz şehrin ruhunuza dokunduğunu söyleyebilir misiniz? Bu soruyu kendime sorduğumda, kente dair belleğimde kalan tek güzel şeyin gün batımları olduğunu fark ettim. Gün batımlarını sevmemin bu kenti sevmeme, kendimi bu kente ait olduğumu hissetmeme yetmeyeceğini fark ettiğimde, kentin hayatın içine nasıl aktığını anlamaya çalıştım. Ya da nerelerde, nasıl tıkandığını…
Kentleri yaşatan, kenti kent yapan; hayatın aktığı mekanlar, etkinlikler ve buluşma yerleridir.
Akçakoca’da sosyal mekanlardan bahsedilirken ilk (özellikle kış aylarında) akla gelen yerler kahvehanelerdir.
Askerden geldikten sonra, evlenip çoluk çocuğa da karışınca sanki hayata dair tüm beklentileri bitmiş gibidir; en ucuz, en kolay buluşma yerinde, her şeyin aynı olmasının verdiği naif bir güven duygusu içinde yaşlandıklarını fark etmeden yaşar, giderler. İnsanların gelir düzeyinin asgari ücrete yakın olduğu, gençlerdeki işsizlik oranın yüksek olduğu kentimizde, insanların kahvehaneden başka bir yere gitme şansı da yok gibidir. Ama buna rağmen, yaz geceleri Çınar caddesinin insan kalabalığından yürünemez oluşunu nasıl açıklayabiliriz? Demek ki gidecek bir yer olduğunda insanlar kabuğundan çıkabiliyor.Çınar caddesinin cıvıl cıvıl yaşayan haline tanık olan hiç kimse, Akçakoca’nın ölü bir kent olduğunu söyleyemez, sanırım.
Çınar caddesi, Çınar caddesi “Meydan”nın nerede?
Çınar Caddesi, Festival için ışıklandırılınca, ışık demetleri arasından geçen insanların başlarına taç konmuş gibiydi… Mavi renkle yapılan ışıklandırma, Beyoğlu’ndaki İstiklal caddesinden çok Londra’nın alışveriş merkezi olan Oxford Caddesini çağrıştırıyordu. Ünü ülkelerinin dışına taşmış her iki caddenin bittiği yerde Sinemalar, tiyatrolar başlarken; bizim Çınar Caddesi, karanlık bir Akçakoca Meydanına çıkıyor. O yüzden; Çınar Caddesinde dolanan kalabalığın varmak istediği hiçbir yer yok... Önü kesilen nehir gibi, amaçsızca dolanan kalabalık insana sadece sıkıntı veriyor. Festivalin merkezinde, festivale tezat bu haliyle “meydan” şehre ait olamadan ölüm uykusunu sürdürüyor. Bunu bilen insanlar, meydana ulaşmadan tam bir “U” dönüşü yaparak, meydanı ölüme mahkum eden devinimleriyle, kentin kalbine bıçak sapladıklarının farkına varmadan, küçük avuntulara razı olarak; hayatlarına devam ediyorlar.
Çınar Caddesi tüm canlılığına rağmen, meydanına ulaşamayınca kafası tamamlanmamış güzel bir kadın heykeli gibi yarım kalıyor. Kent meydanı, kentin kalbidir. Akçakoca’nın kalbinin bu haliyle atması mümkün görünmüyor. Ve bence kent yönetimini ellerinde tutanlar, kenti yaşatmaya meydanından başlamalıdırlar.
MEYDANIMIZI İSTİYORUZ !
Yorumlar
Yorum Gönder